Âdi yoğurt
Aromalı yoğurt :Aromalı yoğurt
meyveli ve şekerli olarak ikiye ayrılır.Meyveli yoğurtlar
ilk önce İsviçre'de yapılmıştır.En yaygın olanı çilekli
yoğurttur.
Silivri tipi Dayanıklı(süzme )yoğurt
Silivri Yoğurdu:İstanbul civarındaki Silivri köylerine
has olan bu yoğurdun şöhreti , sırf koyun sütünden yapılmış
olması ve aynı zamanda âdi yoğurtlardan daha lezzetli, sert
ve bol kaymaklı olmasından ileri gelir. Büyük kazanlarda
kaynatılan sütler bahçe sulama kovalarına benzer oluklu
kovalarla alınarak yüksekten ve köpürterek hususî ocaklar
üzerine sıra ile dizili karavanalara dökülür.
Bundan sonra, karavanaların
altına közlü ateş serpilir. Karavanalar hafif ateş üstünde
iken hem yavaş yavaş kaymak bağlar , hem de hasıl olan
kaymak iyice pişer. Bir müddet sonra soğumaya başlayan
karavanalar mayanalacak sıcaklığa gelince cam şırınga ile
dört bir yandan ve gayet çabuk olmak üzere yoğurt mayası
karıştırılır. Nihayet, kapların üstü geniş tahtalar ve
temiz çuvallarla örtülür. 4-5 saat sonra çuvallar kaldırılınca
yoğurdun tuttuğu ve közlü ateşlerin de sönmüş olduğu görülür.
Torba (Süzme) Yoğurdu Yapımı:
Yoğurdu mümkün olduğu kadar uzun müddet saklamak için yapılmış
torbalarda süzerler ki bu çeşit yoğurtlara torba yoğurdu ya
da süzme yoğurt denir. İyi bir torba yoğurdu yapmak için en
önce yoğurdun üstündeki kaymağı alınır ve kalan kısmı
bezden torbalara doldurularak süzülmek üzere bir yere asılır.
Bir müddet sonra olduça katı bir hal alır. Bu suretle yapılan
yoğurdu teneke kaplara doldurularak saklanır. Kullanılacağı
zaman bir kaç misli su ile karıştırılarak kaşıkla ezilir
ve âdi yoğurt gibi kullanılır.
Lüle Kaymağı Yapımı: En
iyi kaymak inek sütünden yapılırsa da inek sütü az kaymak
verdiğinden kaymak bilhassa manda ve koyun sütünden yapılır.
Kaymağı alınacak süt önce ateşte kaynatılır ve bu sırada
sürekli karıştırılarak savrulur. Süt iyice kaynadıktan
sonra kenarları az yüksek tepsilere doldurularak közlü hafif
ateş üzerine konur ve 1-2 saat sonra tepsilerin üzeri örtülerek
5-6 saat kadar kendi hallerine bırakılır. Bu zaman içinde, sütteki
yağ elementi, diğer bazı elementlerle beraber sütün üst
tarafında kalın bir tabaka halinde toplanır. Bu tabakaya
kaymak denir. Genel olarak 6-7 kilo manda sütünden 1 kilo
kaymak alınır. Kalan sütten yağsız yoğurt yapılır. |
Yoğurt, sütün mayalanmasıyla oluşan beyaz koyu kıvamda
süt ürünüdür.Tam yağlı ve yarım yağlı olarak ikiye ayrılır.Tam yağlı yoğurt
daha makbuldur. En iyi yoğurt koyun ve manda sütünden yapılır. Eğer yapılmak
istenen yoğurdun biraz ekşi olması istenirse maya daha ekşi bir yoğurttan
hazırlanmalıdır. Sütün yoğurda dönüşmesini "Türk Basili" denen ve
laktik asit çıkaran bir mikroorganizma sağlar.Bu mikroorganizma en iyi vücut
sıcaklığında gelişir.
Yoğurt, süt şekerinin(laktozun) ,yoğurt mayasının etkisiyle
kısmen laktik asit haline gelmesinden meydana gelen pıhtılaşmış bir sütten başka
bir şey değildir .Sütteki asitiğin yükselmesi nedeniyle, sütün bileşimindeki
kalsiyum kazainattan , kalsiyum ayrılarak kazein jel haline geçer yani pıhtılaşır.Bu
olaya, yoğurtlaşma denir.Sütün asitliği, süte yoğurt katılmasıyla yükseltilir.
Yoğurt yapılacak süt, önce kaynatılır.( Hastalık yapıcı
faktörlerden arındırmak,fazla suyu uçurarak yoğurda daha iyi kıvam vermek,oksijeni
bertaraf etmek ve hammaddedeki yağı yumuşatmak için süt ısıtılır.) Kaynatılan
sütün suyu dörtte bir oranında azalınca,süt, yoğurt mayalama kabına aktarılır 2
çay kaşığı eski yoğurt,yarım kahve fincanı kadar sütle sulandırıldıktan sonra
,sıcaklığı 40-45 dereceye inmiş olan sütün yüzeyinin bir kıyısından içine
sokulup hafifçe çalkalanır.Yoğurt kabının üzeri, sütün soğumaması için
sıkıca kapatılır.Sıcaklık uzun süre 37 derece dolayında olmalıdır.4-5 saat
mayalanmaya bırakılır.Mayalanma ortamında daha fazla bekletilirse yoğurdun tadı
ekşir.Yoğurt, üzeri açılıp 2 saat serin bir yerde dinlendirilir. |